1. Araştırma Makalesi (Research Article)
- Açıklama: Bu, bir konu üzerine yapılan kapsamlı bir araştırmayı ve deneysel çalışmayı raporlayan makaledir. Genellikle bir hipotez test edilir, veriler toplanır ve analiz edilir.
- Özellikler: Hipotez, araştırma soruları, metodoloji, bulgular ve sonuçlar içerir.
- Örnek: Bilimsel dergilerde yayımlanan orijinal araştırmalar.
2. İnceleme Makalesi (Review Article)
- Açıklama: Mevcut literatürü tarayan ve belirli bir konu üzerine yapılmış önceki araştırmaları özetleyen makaledir. Yeni bir araştırma yapmaz, ancak mevcut araştırmalara dayalı bir analiz sunar.
- Özellikler: Literatür taraması, konuyla ilgili mevcut durumun tartışılması, araştırmaların karşılaştırılması.
- Örnek: Sağlık bilimleri, mühendislik ve sosyal bilimlerde sıkça görülür.
3. Teorik Makale (Theoretical Article)
- Açıklama: Belirli bir teori veya kavram üzerine derinlemesine bir tartışma yapar. Teorik bir çerçeve sunar ve yeni bir teori geliştirmeyi amaçlar.
- Özellikler: Var olan teorilerin ele alınması, yeni bir model veya teori önerilmesi.
- Örnek: Sosyal bilimler, psikoloji veya felsefe alanlarında yaygındır.
4. Deneme Makalesi (Essay)
- Açıklama: Yazarın kişisel görüşlerini, düşüncelerini veya analizlerini sunduğu kısa yazılardır. Genellikle daha subjektif ve düşünsel içeriğe sahiptir.
- Özellikler: Konu hakkında kişisel bir bakış açısı, ikna edici veya düşündürücü bir anlatım.
- Örnek: Akademik dergilerde veya popüler kültürle ilgili dergilerde bulunabilir.
5. Editöryal Makale (Editorial)
- Açıklama: Yayıncı veya dergi editörü tarafından yazılan, genellikle toplumsal, kültürel ya da güncel olaylara dair yorum ve görüşlerin sunulduğu makaledir.
- Özellikler: Yayıncı veya yazarın bakış açısını yansıtan, tartışma yaratan bir dil.
- Örnek: Gazete ve dergilerde yer alır.
6. Özdeyiş Makalesi (Opinion Article)
- Açıklama: Yazarın belirli bir konuda kendi görüşlerini paylaştığı makaledir. Genellikle belirli bir sosyal, kültürel ya da politik mesele üzerine kişisel yorumlar içerir.
- Özellikler: Yazarın görüşlerini destekleyen argümanlar, belirli bir konuya dair güçlü bir fikir.
- Örnek: Gazetelerde veya bloglarda sıkça rastlanır.
7. Hikaye Makalesi (Feature Article)
- Açıklama: Genellikle dergilere, gazetelere veya dergilere yönelik yazılan, genellikle uzun ve detaylı olan, insanları, olayları veya durumu ele alan yazılardır.
- Özellikler: İnsan hikayeleri, olayların derinlemesine analizi, yaratıcı ve anlatıcı bir üslup.
- Örnek: Magazin dergileri veya haber sitelerinde yer alır.
8. Teknik Makale (Technical Article)
- Açıklama: Bilimsel ve mühendislik alanlarında kullanılan teknik bilgi ve analizleri içeren makalelerdir. Genellikle pratik veya mühendislik sorunlarına çözüm önerileri sunar.
- Özellikler: Detaylı veri analizi, mühendislik çizimleri veya teorik modeller.
- Örnek: Mühendislik, teknoloji veya bilgisayar bilimleri alanlarında bulunur.
9. Kısa İletişim Makalesi (Short Communication)
- Açıklama: Araştırma bulgularını hızlı bir şekilde paylaştığı, genellikle kısa olan ve bir problem ya da bulguya dair hızlı bilgi sunan makalelerdir.
- Özellikler: Daha kısa ve öz, genellikle önceden yapılmış araştırmaların küçük ama önemli bir kısmı.
- Örnek: Bilimsel dergilerde yayımlanan kısa araştırmalar.
10. Vaka Çalışması Makalesi (Case Study)
- Açıklama: Belirli bir vaka üzerinden yapılan analizlere dayanan makalelerdir. Bu, bireysel bir hasta durumu, bir şirketin durumu veya başka bir olay olabilir.
- Özellikler: Gerçek hayattan bir örnek üzerinden yapılan ayrıntılı analiz, çözüm önerileri.
- Örnek: Tıp, psikoloji veya işletme derslerinde sıkça kullanılır.
11. Bülten Makalesi (Newsletter Article)
- Açıklama: Bir organizasyon veya topluluk için, belirli aralıklarla yayımlanan ve genellikle duyuru, haber veya etkinlik bilgileri içeren yazıdır.
- Özellikler: Kısa ve bilgilendirici, okuyucuya belirli bir mesaj veya bilgi aktarmaya yönelik.
- Örnek: Kurum içi e-bültenler veya topluluk dergileri.
12. Bilimsel Rapor (Scientific Report)
- Açıklama: Genellikle bir araştırmanın ya da deneyin detaylarını sunan, analizleri içeren raporlardır. Araştırmanın amacı, metodolojisi, bulguları ve sonuçları açıkça belirtilir.
- Özellikler: Yöntemler, bulgular, tartışmalar ve sonuçlar içerir.
- Örnek: Üniversitelerin araştırma birimlerinde ya da laboratuvarlarda yayımlanır.
13. Rehber Makale (Guide Article)
- Açıklama: Belirli bir konuda okuyucuyu yönlendiren, adım adım açıklamalar sunan makaledir. Kullanıcı dostu olup, genellikle öğreticidir.
- Özellikler: Adım adım açıklamalar, rehberlik eden bir dil, öğretici bir format.
- Örnek: Teknoloji ya da yazılım ile ilgili rehber makaleler.
14. Kitap İncelemesi (Book Review)
- Açıklama: Yazarın, yayımlanan bir kitabı ele aldığı, kitabın içeriği, anlatımı ve kalitesi hakkında görüşlerini sunduğu makaledir.
- Özellikler: Kitabın ana noktalarının özetlenmesi, değerlendirme yapılması, yazarın yorumları.
- Örnek: Akademik dergilerde ya da edebiyat dergilerinde yayımlanır.
Her bir makale türü, belirli bir amaçla yazılır ve içeriği, yazılma amacına ve hedef kitleye göre şekillenir. Bu türler arasındaki farklar, yazılı metnin derinliği, amacı, yazılma tarzı ve araştırma düzeyine göre belirginleşir.
Araştırma Makalesi (Research Article / Original Article)
- Belirli bir hipotez veya araştırma sorusuna dayalı özgün veriler içerir.
- Bilimsel dergilerde en çok yayımlanan türdür.
Derleme Makalesi (Review Article)
- Belirli bir konuda yapılmış çok sayıda çalışmayı değerlendirerek literatür özeti sunar.
- Yeni bir bilgi sunmaz, mevcut bilgileri analiz eder.
Vaka Sunumu (Case Report)
- Tıpta sıkça kullanılır. Nadir görülen veya öğretici değeri olan vakaların ayrıntılı sunumudur.
Editöre Mektup (Letter to the Editor)
- Yayınlanmış bir makaleye yorum, katkı ya da eleştiri niteliğindedir.
- Kısa ve spesifik olur.
Kısa Bildiri / Kısa Not (Short Communication / Brief Report)
- Özgün bulgular içerir, ancak araştırma sınırlı kapsamlıdır.
- Daha kısa ve hızlı yayımlanabilir.
Yayına Davetli Makale (Invited Paper)
- Uzmanlardan istenen, genellikle derlemeye benzer nitelikteki yazılardır.
Meta-Analiz ve Sistematik Derleme
- Belirli kriterlerle seçilmiş çok sayıda çalışmanın nicel (meta-analiz) veya nitel (sistematik derleme) analizi yapılır.
- Özellikle tıp ve sosyal bilimlerde sık kullanılır.
Konferans Bildirisi (Conference Paper / Proceeding)
- Bilimsel toplantılarda sunulan ve genellikle bildiri kitaplarında yer alan çalışmalardır.
Tez (Lisansüstü tezler: Yüksek lisans ve doktora)
- Akademik derece almak için yapılan özgün çalışmalardır, bazen makaleye dönüştürülür.